Türk Star Trek

Star Trek tüm zamanların en büyük uzay bilim-kurgularından biri. Rakibi Star Wars'ten çok daha az aksiyona meyilli olduğu halde çok daha sofistike senaryolarıyla biliniyor. Daha da önemlisi, Star Wars gibi çok çok uzun zaman önce yaşanan bir fantastik aksiyon değil, çok çok uzun zaman sonrasına kurgulanan gerçek bir bilim-kurgu (hemen harcadık Star Wars'u).

Star Trek denince akla Original Series yani bu ad altında gerçekleştirilen ilk yapım olan 3 sezonluk dizi bölümleri akla gelir.

Sonradan yeni nesil Star Trek dizileri yapıldı. Asıl Star Trek kadrosu da arada bir sinema eseri olarak hayranlarına beyaz perdeden el salladı. Bunların ilki 1979 yılında gösterime giren Star Trek: The Motion Picture, Türkçe adıyla Uzay Macerası oldu.

Fakat elini Hollywood'dan çabuk tutan birileri vardı. Sadece Hollywood değil Bollywood'dan da öönce davranan Yeşilçam, Star Trek dizisinin ilk beyaz perde uyarlamasını 1973 yılında seyircilere sunmuştu: Turist Ömer Uzay Yolunda!

Film, Star Trek dizisindeki ilk maceralardan birinin tekrarı sayılır ama önemli bir fark var: Turist Ömer. Turist Ömer'in varlığı sayesinde olaylar Star Trek evrenindeki gibi gelişmek yerine alaturka bir hal alır. Alaturkalığın doruğu, her şeyi bilen bilgisayarın Turist Ömer'in anlamsız davranışlarını analiz etmeye çalışırken kısa devre yaptığı sahnedir.

Bu sahne bazı rivayetlerde Turist Ömer'in IQ'sunu ölçen bilgisayarın kısa devre yaptığı sahne olarak, bazı rivayetlerde Turist Ömer'in "Ne var ne yok?" sorusuyla bilgisayarı kilitlediği sahne olarak hatırlanır. İkisi de tam olarak doğru değil. Turist Ömer yeni tanıştığı Mr. Spock'a "Zıtt Erenköy!" çekmiştir. Bunun anlamını çözemeyen Mr. Spock bilgisayara Zıtt'ın anlamını sorar ve bilgisayar kısa devre yapar.

- Zıtt ne demek?

Bu sahnenin tipik bir Mr. Spock enstantenesi olduğunu düşünerek filmdeki esprinin aşağıdaki Star Trek enstantanesinin uyarlaması olduğunu iddia etmiştim. Meğer o enstantane 1986 yapımı Star Trek IV: The Voyage Home (Eve Yolculuk) filmindenmiş. Yani Türk Uzay Yolu'nda dünyanın en basit sorusunun mantıkla çözülememesi esprisi özgün bir espriymiş. The Voyage Home'un sahnesinde bilgisayar Mr. Spock'a "Kendini nasıl hissediyorsun?" diye sorar ve Mr. Spock cevap veremeyip kalakalır:



Bir diğer bilinçli ya da bilinçsiz gönderme Gora filminden. Filmi izleyen herkesin aklında kalan "Uzaylı da olsa insan insandır" sözü çok temelsiz değil.

- Uzaylı da olsa insan insandır

1991 yapımı Star Trek VI: The Undiscovered Country (Keşfedilmemiş Ülke) filminde Kaptan Kirk ile Mr. Spock arasındaki diyalog Gora'daki mesaja çok benzemektedir:



Kirk: .....Sadece kendi davranışlarından... Başkasınınki değil...
Spock: Duruşmada öyle demediniz. Hatırladığım kadarıyla mürettebatınızın tüm yaptıklarının sorumluluğunu üstlendiniz
Kirk: Kaptan olarak. O farklı bir durum. İnsanlar...
Spock: Ama ben insan değilim. Ben...
Kirk (Sözünü keser): "Bir şey söyleyeyim mi? Herkes insandır"
Spock: Bana hakaret ediyorsunuz
Kirk: Kimse insandan başka bir şey değildir.
Spock (mırıldanır): Irkçı...

Türk Uzay Yolu analizimizi, diziyi izleyen her Türkün aklına bir yerde mutlaka gelmiş olan soruyu irdeleyerek tamamlayalım: Uzay Yolu'nda Türk var mı?

Uzay Yolu'nda dünya bir konfederasyon. Her kıtadan birileri var fakat Türk, hatta Müslüman hemen hemen hiçbir bölümde görülmüyor. Gerçi Hıristiyanlık, Yahudilik adına doğrudan bir atıf da yok hatta seküler denebilir ama karakterlerin ve isimlerinin Avrupa ağırlıklı olması net bir fikir vermek için yeterli.

Lakin Uzay Yolu'nda Türk var sayılır. Hem de 3 bölümde başrol oynamıştır: Khan

Khan Noonien Singh karakteri 1967 yılı 1. sezon 22. bölümde (Space Seed - Uzay Tohumu) karşımıza çıkmaktadır.

Aynı aktör tarafından 1982 yapımı Star Trek II: Wrath of Khan'da da bu karakter canlandırılır.

İsminden Hindistanlı olduğu anlaşılan, en azından tahmin edilen bu karakteri Meksikalı oyuncu Ricardo Montalban canlandırmıştır.

2013 yılında gösterime giren Star Trek: Into Darkness (Bilinmeze Doğru) filminde de aynı karakter karşımıza çıkmaktadır. Bu sefer Hindistan'ı ve Meksika'yı çağrıştırmaktan çok uzak bir oyuncu, Benedict Cumberbatch tarafından canlandırılmaktadır.

Her 3 Star Trek yapımında da yer alan Khan karakterinin menşei Asya'dır. 1990'larda gerçekleştiği kurgulanan küresel kaostan çıkmak için bilimadamlarının ürettiği mükemmel DNA'lı biyonik insanlardan biridir. Her bölgede başka bir biyonik adam kendi düzenini kurarken Asya'ya Khan hakim olur. Khan sadece Cengiz Han, Oğuz Han derkenki Han kelimesinin İngilizcesi değildir. Pakistan'da, Hindistan'da çok yaygın bir soyadıdır. Bunun da arkasında Hindistan'da asırlarca hüküm sürmüş Babürler vardır ama o başka bir hikaye. Velhasıl, Han, bizim Asyatik Han'dır.

Çin'de de en yaygın soyadı Han'dır fakat onun köklerini Orta Asya'ya bağlayabilir miyiz emin değilim.

Khan Noonien Singh isminin seçilmesinin arkasındaki sebep de enteresan. İnternetteki yaygın rivayete göre yapımcı Gene Roddenberry II. Dünya Savaşı'nda asker olarak savaşmış ve Kim Noonien Singh adından pilot bir arkadaşı varmış. Savaştan sonra izini kaybetmiş. Dizi tüm dünyada izlenir ve arkadaşı ona ulaşır umuduyla karaktere bu adı vermiş fakat arayan soran olmamış.